19.05.2022
Türk bestecilerinin eserlerinin yeterince seslendirilmeme konusu geçmişte olduğu gibi günümüzde de güncelliğini korumaktadır. Bu konuya özel olarak hassasiyet gösterip konserlerinde ya da kayıtlarında Türk bestecilerinin eserlerine yer veren sanatçılarımızın sayısı gittikçe artmaktadır. Bu sanatçılarımız arasında viyolacı Barış Kerem Bahar, akademisyen ve sanatçı kimliğiyle Türk bestecilerinin daha önce seslendirilmemiş viyola eserlerini araştırıp Türkiye’de ve yurt dışında verdiği konserlerde bu eserlerin ilk seslendirmelerini yapmayı kendisine öncelikli görev edinmiştir. Bahar, bu yönü ile bir bakıma yakın zamanda kaybettiğimiz değerli viyola sanatçımız Ruşen Güneş’in izinden gitmektedir.
Türk bestecilerinin viyola için yazmış oldukları eserler üzerine yapılan akademik çalışmalarda da vurgulandığı gibi, Türk bestecilerinin viyola için yazmış oldukları eser sayısı az denilebilecek bir sayıdadır. Bu bakımdan Sevda-Cenap And Müzik Vakfı ve Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı’nın katkıları ile 14 Mayıs 2022 tarihinde Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı’nda yapılan konserde Onur Özmen’in viyola ve piyano için yazdığı eserlerinin seslendirilmesi ve konserde bazı eserlerin de ilk seslendirilişlerinin yapılması, Türk viyola müziği repertuvarına yeni eserlerin kazandırılması adına sevindirici olmuştur. Konserde seslendirilen bazı eserlerin dünya prömiyeri yine Barış Kerem Bahar ve piyanist Karolina Krupa tarafından 4 Mart 2022 tarihinde Polonya Krakow Ulusal Müzesi’nin tarihi konser salonunda yapılmıştır.
Besteci Onur Özmen tüm akademik derecelerini Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı’ndan almıştır. Özmen, Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı’nda duayen bestecileri ile çalışmış, birçok formda eserler vermiş üretken bir bestecimizdir (Eserleri ile ilgili ayrıntılı bilgiye Onur Özmen’e ait www.onurozmen.net'ten ulaşılabilirsiniz). Birçok eseri ülkemizde senfoni orkestraları tarafından da seslendirilmektedir. Son yıllarda yaptığı film müzikleriyle de adından sıkça söz ettiren besteci Onur Özmen halen Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Kompozisyon Sanat Dalı’nda’nda Doçent olarak görev yapmaktadır.
Konserin solisti Barış Kerem Bahar, dünyanın en uzun soluklu enstrüman topluluğu olan International Viola Society’nin resmi temsilciliği olan Turkish Vola Society’nin kurucu başkanı, Ulusal Viyola Günleri’nin Genel Sanat Yönetmenidir. Birçok Türk eserinin Dünya prömiyerini yapan Bahar’ın kendi besteleri de yakın zamanda Amerika’da önemli nota basım firması Gems Music Pub. tarafından basılmış ilk Türk eseridir.
Piyanist Tayfun İlhan, hem solist olarak hem de uluslararası çapta saygın birçok sanatçıyla birlikte önemli sahnelerde oda müzikçisi olarak konserler vermektedir. Barış Kerem Bahar ve Tayfun İlhan Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Doçent olarak görev yapmaktadır. İkili ulusal ve uluslararası etkinliklerini sürdürmektedir. Konserde seslendirilen eserlere ait bilgiler Onur Özmen’in anlatımıyla aşağıdaki gibidir:
Veda
“Müziklerini yaptığım ilk kısa filmdendir. Birçok başka çalgı versiyonu da bulunmaktadır. 2008 yılında kaybettiğim babam Ünal Özmen’e ithaf olunmuştur.
Sevdalinka
“Esas olarak müziklerini yaptığım Çiçero filmi için bestelediğim parçalardan birisi olan Sevdalinka da konserde ilk ke çalınacak. Sevdalinka, aslında geleneksel bir müzik tarzı olup, Boşnak kökenli, aşkın, hasretin yarattığı ağır melankolik duyguları anlatan bir sevda şarkısıdır”.
Op. 39 Meddah Süiti
“2012’de çekilen, müziklerini yaptığım ilk uzun metraj sinema filmi Meddah’ın soundtrack’inden seçme parçaları içeren süit Türkiye’de bir konserde ilk kez çalınacak. Film müziği olduğu için doğal olarak senaryoya ve görüntülere uygun olarak bestelenmiştir. Süitin viyola ve piyona versiyonu Barış Kerem Bahar ve Tayfun İlhan için özel olarak hazırlanmıştır”.
Güzel Güneşli Günler
“Sıkıntılı bir günde, uzun bekleyişlerin ortasında bir soluk alma çabası olarak bestelenmiş, kısa süreli ve ritmik yapısıyla bana göre Azeri müziğini çağrıştıran neşeli bir müziktir”.
Op. 34 Bahar Türküsü
“Konserin bana göre en önemli müziğidir. Cüsseli ve pastoral bir yapıya sahiptir. Ana temasındaki ezgi ve eşlikteki armonik yapısıyla Çerkez havalarını çağrıştırır. Ancak müzik özgündür. Bir yerden alınmamıştır. Ana temanın dışında kalan diğer tüm ezgilerde Anadolu baharatlarını hissetmek mümkündür. İlk olarak Polonya’nın başkenti Krakow’da çalınmıştır. Bu konserde ilk kez Türkiye’de çalınacaktır. 2017’de bestelendiği zamandan bu yana ilk kez Barış Kerem Bahar’ın ilgi göstermesiyle yaşam bulacaktır”.
Barış Kerem Bahar konserde eserler hakkında bilgi verirken, ilk seslendirilişlerin her zaman zor olduğunu, çünkü daha önce çalınmamış bir eseri yorumlarken bestecinin tam olarak ne istediğini anlayıp onu yorumlamanın yorumcuya büyük bir sorumluluk verdiğini söyledi. Sanatçıların seslendirmelerine bakıldığında, besteci ile birlikte eserin yorumlanması üzerine çalışıp iyi özümsendikleri görülmüştür. Genel olarak eserler bestecinin özgün müzikal düşüncelerini yansıtmaktaydı. Viyolanın ses rengini ve teknik özelliklerini öne çıkaracak müzikal unsurlara yer verildiği, melodilerin viyolanın huzur verici, sakin, romantik anlatım dilini öne çıkaracak özellikte olduğu görülmüştür. Konserin finalinde yer alan Op. 34 Bahar Türküsü diğer eserlere göre melodik yapı itibariyle biraz daha Türk halk müziğini anımsatması, özellikle de zeybek müziği temaları içermesi dinleyiciden güzel reaksiyon aldı.
Konserde ülkemizin iki değerli viyola sanatçısı ve eğitimcisi Prof. Bige Bediz Kınıklı ve Sema Hakioğlu da dinleyiciler arsındaydı. Konserin son eseri olan Op.34 Bahar Türküsü’nün Bige Bediz Kınıklı’ya ithaf edildiği anonsu yapılınca Bediz Hoca ayağa kalkıp salonu selamladı. Değerli viyola eğitimcilerimiz konserden sonra bu eserleri öğrencilerine de çaldırmak istediklerini belirttiler. Aslında bir eserin sadece konserde seslendirilmesi o eserin tam anlamıyla sahiplenilmesini sağlamamaktadır. En önemlisi o eserin notalarının basılıp, eğitim müfredatına alınmasını sağlamaktır. Bu sebeple Bediz ve Sema Hoca’dan, Özmen’in eserlerini öğrencilerine çaldıracaklarını duymak bu eserlerin artık viyola repertuvarına alınacağının müjdesi olmuştur.
Özmen, Bahar ve İlhan’la yaptığımız görüşmede, bu konserin ardından Sevda-Cenap And Müzik Vakfı’nın desteğiyle eserlerin kaydının yapılacağını ve eserlerin notalarının basılarak ilgili mecralarda eserlerin temsil edileceğini söylediler. Bu haber de hem müzik severler için hem de eserleri seslendirecekler için sevindirici bir gelişme olmuştur.
Konserin ev sahibi olan Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı Müdürlüğünü dinleyiciler arasında bulunan, müdür yardımcısı, ülkemizin saygın müzikologlarından Prof. Dr. Cenk Güray temsil etti. Konser sonunda, dinleyiciler arasında bulunan Ankara Devlet Opera ve Balesi ve Bilkent Senfoni Orkestrası sanatçıları, Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı, Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi öğretim üyeleri, konservatuvar öğrencileri besteci Onur Özmen’e ve solistler Barış Kerem Bahar ve Tayfun İlhan’a yoğun ilgi gösterdiler.
Prof.Dr.Zafer Kurtaslan
Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Fakültesi
zaferkurtaslan@mgu.edu.tr
