10.01.2023
İstanbul Devlet Opera ve Balesi 2008’de Atatürk Kültür Merkezi tadilata girmeden önce sahneye koyduğu son bale eserini şimdi dünyanın sayılı opera sahnelerinden biri haline gelen yeni AKM’de ilk bale prömiyeri olarak seyircisiyle buluşturmanın heyecanını yaşıyor.
İstanbul Devlet Opera ve Balesi, romantik ve klasik dönemlerin arasında önemli bağlantılar kuran ve kendisinden sonra gelen beyaz balelerin habercisi; en büyük bale eserlerinden biri olan La Bayadère’i baleseverlerle buluşturmaya hazırlanıyor.
Prömiyerini 14 Ocak 2023 akşamı Atatürk Kültür Merkezi Türk Telekom Opera Salonu’nunda yapacak olan La Bayadère balesi; Hindistan’da geçen konusu, aşk ve entrika yüklü sihirli atmosferi, Marius Petipa’nın eşsiz koreografisi, Ludwig Minkus’un müziğinin melodik çekiciliğinin yanı sıra, gösterişli töresellik ve etnik ögeler içeren sahneleri ve mükemmel danslarıyla bale severlere çok şey vadediyor.
İlk kez St.Petersburg Bolşoy Kamenny İmparatorluk Tiyatrosu’nda 4 Şubat 1877 ‘de sahnelenen, bestesi 1871-1886 yılları arasında bu tiyatroda resmî bale müziği bestecisi olarak görev yapan Ludwig Minkus'a ait olan eserde, yaylı çalgılar eşliğindeki yumuşak notalardan, vurmalı çalgılar eşliğindeki sert notalara geçiş yapan müzik, iyi ve kötü olayları önceden haber verir niteliktedir. Koreografideki her adım, müzikle muhteşem bir uyum içindedir. Batının koreograf Petipa’yı tanımasını sağlayan La Bayadère, çağdaş eleştirmenler tarafından en önemli başyapıtlardan biri olarak değerlendirilirken, özellikle üçüncü perdedeki eşsiz bölüm "Gölgelerin Krallığı" sadece La Bayadère’in değil, klasik balenin de koreografi anlamında en akademik ve en zorlayıcı sahnelerinden biri olarak nitelendiriliyor.
Türkiye prömiyeri 31 Mart 1997’de Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından yapılan La Bayadère’i Ayşem Sunal Savaşkurt sahneye koyuyor. Bale severlerin Efter Tunç’un dekorları, Gülden Sayıl’ın kostümleri, Önder Arık’ın ışıkları ile Hindistan’ın baharat kokulu mistik ve etnik atmosferini derinden hissedecekleri La Bayadère, 14 Ocak 2023 akşamı yapılacak prömiyerinin ardından 18, 21, 25, 28, 31 Ocak ve Şubat ayında izleyicisiyle buluşmaya devam edecek.
Ludwig Minkus, La Bayadère
Bale, 3 Perde
Koreograf: Marius Petipa
Sahneye Koyan ve Düzenleyen: Ayşem Sunal Savaşkurt
Orkestra Şefi: Zdravko Lazarov
Dekor Tasarımı: Efter Tunç
Kostüm Tasarımı: Gülden Sayıl
Işık Tasarımı: Önder Arık
Nikiya: Berfu Elmas, Büşra Ay, Berin Kocabaşoğlu
Solor: Çağatay Özmen, Batur Büklü, Yılmaz Berkay Günay
Gamzatti: Büşra Ay, Melike Manav, Ami Naito, Merve Topaldemir
Altın İdol: Can Bezirganoğlu, Yılmaz Berkay Günay, Alican Güçoğlu, Batur Büklü, Ali Türkkan
Yüce Brahman: M. K. Onur Tunay, Bahadır Ovacıklı
Rajah: Alkış Peker, Alper Akalın
Hint Dansı (Indus)
Solist Kız: Zuhal Karaca, Julia Hartmann, Asena Ökte
1. Solist Erkek: M. Nuri Arkan, Can Bezirganoğlu, Berkay Topçuoğlu
2. Solist Erkek: Deniz Polat, Arda Erkara, Cenk Tan Karayel, Agit İşcan
Gölgelerin Krallığı
3 Solist Gölge
1. Gölge: Zeynep Güçoğlu, Ami Naito, Ayşe Aras
2. Gölge: Merve Topaldemir, Ayça Anıl, Ayşe Aras
3. Gölge: Melike Manav, Berin Kocabaşoğlu, Elifsu Pamukçu
Gölgeler
Ami Naito, Zeynep İşçimenler, Hazal Çoruk Tunay, Ayşe Aras, Naz Özakıncı Büklü, Elenay Bacı, Nisa Deniz Ekmekçi, Ayça Anıl, Sanem Şilliler, Melis Böğrün, Melis Gülmen, Eda Yeker Dürüm, Asena Ökte, Buket Polat, Elifsu Pamukçu, Ege Timoçin, Ezgi Gemalmaz, Naz Kurtuluş, Ecem Ovat, Dilara Çakmak, Berin Kocabaşoğlı (Zeynep Güçoğlu, Merve Topaldemir) ve İstanbul Devlet Opera ve Balesi sanatçıları dönüşümlü olarak dans edecekler.
Can Bezirganoğlu (Altın İdol)
Büşra Ay (Gamzatti), Berfu Elmas (Nikiya)
Büşra Ay (Gamzatti), Çağatay Özmen (Solor)
Berfu Elmas (Nikiya), Çağatay Özmen (Solor)
Berfu Elmas (Nikiya)
Çağatay Özmen (Solor), Büşra Ay (Gamzatti)
Eserin konusu
Yüce Brahman, rahipler ve tapınak dansçıları Hindistan’da Kutsal Ateş Ayini düzenlemektedir. Tapınak dansçılarının en güzeli olan Nikiya, baş tapınak dansçısı olarak onurlandırılmıştır. Yüce Brahman, Nikiya’ya aşkını ilan eder, ancak Nikiya onu reddeder ve gece vakti asil savaşçı Solor ile gizlice buluşur. Birlikte dans ederler ve Kutsal Ateş üzerine birbirlerine sonsuz aşk sözü verirler. Kıskanç Yüce Brahman durumu anlayınca, Solor’u öldürmeye ant içer.
Rajah, Solor’un cesaretini ödüllendirmek ister ve kızı Gamzatti ile evlenmesine hükmeder. Gamzatti, Solor’un portresini görür görmez ona aşık olur ve tanıştıklarında Solor da onun güzelliğinden oldukça etkilenir. Nikiya’ya sonsuz aşk yemini etmesine rağmen, Rajah’nın isteğine karşı gelemez ve Gamzatti ile evlenmeye karar verir. Yüce Brahman, Rajah’nın Solor’u ortadan kaldıracağını umarak, ona Nikiya ve Solor’un arasındaki gizli aşktan bahseder. Oysa Rajah, Nikiya’yı öldürmeye karar verir. Bu diyaloğa kulak misafiri olan Gamzatti, Nikiya’yı odasına çağırarak, Solor’dan vazgeçmesi için ona rüşvet vermeyi dener. Gamzatti’yi reddeden Nikiya, çılgına dönerek onu öldürmeye kalkışır. Ardından Nikiya kaçar ve Gamzatti onu yok etmeye yemin eder.
Solor ve Gamzatti’nin nişanında Nikiya’ya dans etmesi emredilir. Gamzatti ona hediye olarak bir sepet çiçek gönderir. Nikiya çiçeklerin Solor’dan geldiğini düşünür. Oysa çiçek sepetinde zehirli bir yılan gizlidir. Yılan, Nikiya’yı sokar; Nikiya ona sunulan panzehri almak istemez ve ölür.
Solor odasında yapayalnızdır. Nikiya’nın ölümünden duyduğu üzüntüye tamamen teslim olmuştur. Acısını dindirmek için afyon çeker ve gördüğü halüsinasyonlar onu Gölgelerin Krallığı’na sürükler. Burada Nikiya’nın görüntüsü, aşklarından kalan anılar gözlerinin önünden gitmez ve Solor kendi yaşamına son verir. Böylelikle Nikiya ve Solor sonsuz aşkta birleşirler.
