06.12.2018
Bahçeşehir Üniversitesi, 7 Aralık akşamı üniversitenin Beşiktaş Kampüsü’ndeki B Konferans Salonu’nda Alman ve Türk sanatçıların yanı sıra, şiir ve müzik sanat dallarını bir araya getiren “Berlin-İstanbul Divanı” adlı etkinliğe ev sahipliği yapacak. Tarabya Kültür Akademisi, Piranha, Goethe Enstitüsü ve BAUArt iş birliğiyle organize edilen etkinliğe giriş ücretsiz olacak.
2 metropol, iki farklı orkestra ve altı şairi bir araya getiren projeyle Alman topluluk Trickster Orchestra ve Türkiye’den Hezarfen Ensemble aynı sahneyi paylaşacak.
Berlin-İstanbul Divanı güncel müzik ve şiirle yapılan bir deneyimdir. Bu deneyimde Berlin Trickster Orchestra’nın müzisyenleriyle, İstanbul Hezarfen Ensemble’ın müzisyenleri Almanya ve Türkiye’den şairlerle buluşuyorlar. Kanun, saz ve kemençeden süzülen serbest sesler, trombon, elektronik ve kontrbasla -Almanca dizeler Türkçe dizelerle- birleşerek yeni dil ve ses oluşumlarına dönüşüyorlar.
İki sanat dalını, dünyaya farklı yollardan yakınlaşan müzik ve şiiri, Divan’a birlikte yerleştirme girişimidir bu. Divan’ın ardında sözcüklerin ve seslerin metropolleri olarak, sanatçıları besleyen kentsel kaynaklar olarak ve farklı yaratım koşulları altında yeni şeylerin üretildiği yerler olarak Berlin ve İstanbul’un nabzı atmaktadır. Şairler, sanatçılar ve müzisyenler, bir birlik oluşturarak, çağdaş şiir ve müziğin birbirine ne kadar bağlı ve ne kadar bağlayıcı olabileceğini gösterirler.
Trickster Orchestra’nın iki şefi Cymin Samawatie ve Ketan Bhatti’nin öykünmeci çalışma yöntemleri, yeni dokuların ve çalma usullerinin söz konusu enstrüman üzerinde çalışıldığı ve bestelerle birleştirildiği doğaçlama tekniklerini temel alır. Şair Matthias Göritz ve Efe Duyan da benzer bir eğilimle, Türkiyeli ve Alman şairler arasında, karşılıklı uyarlamalar sonucunda yeni eserlerin ortaya çıktığı, mevcut eserlerin değişime uğratıldığı buluşmalara önayak oldular. Bireysel kahramanlar arasındaki taklit ve dönüşüm süreçleri yeniliklere yol açar: birbirini anlayamayan ve taklit eden iki tarafın buluşması sonucunda, iki tarafın anlaşmasına olanak sunan yeni bir şey gelişir.
Samawatie, Bhatti, Göritz ve Duyan bu amaçla, çağdaş ve yeni müzik, caz, serbest doğaçlama ve geleneksel (klasik) müzik, serbest müzik janrlarında çalışan önde gelen solistleri 20 ve 21 Eylül’de Berlin’de ve 7 Aralık 2018 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilecek etkinliklere davet ettiler. Bu etkinliklere katılan şairler de genç neslin en etkili sesleri, ülkelerinin en önemli ve yenilikçi şairleridir. Bütün sanatçılar Eylül 2018’de gerçekleşen gösterimden bir hafta önce ilk kez buluştular. Baştan itibaren çalışmaların oluşum aşamasında şiir ve müzik eş değerde tutuldu ve birbirlerinin esin kaynağı oldu.
Böylelikle, Johann Wolfgang Goethe’nin Doğu-Batı Divanı’na öykünmeyle, iki kültür arasında yeni, çağdaş bir estetik çalışma ortaya çıktı – kopyalamaya değil, sezinleme ve taklit etmeye dayandırıldı Ortamlar ve kültürlerarası müzik, şiir ve çeviri, ortak, deneysel ve doğaçlama konseptlerinin taşıdığı bir çerçeve oluşturur. Karşılıklı uyarlama sürecinde, mutat çeviri anlayışını fazlasıyla aşan yepyeni eserler ortaya çıkıyor. Goethe’nin Hafız şiirlerini taklit ederek, bu projede geliştirilmesi amaçlanan kültürler ötesi bir anlayışı öncelediği Doğu-Batı Divanı geleneğine harfi harfine uyan bir süreçtir bu.
Berlin ve İstanbul’daki yeni Doğu-Batı Divanı, şiir ve müzik dilleri arasındaki eşit diyalogun yollarını, ortaklaşa, bütünleştirici ve tarafların aynı seviyede bulunduğu bir yaklaşımla keşfeder: İkisine de ihtiyaç duyduğumuz bir zamanda inşa edilmiş bir köprü ve bağlantıdır bu.
Trickster Orchestra (Berlin)
Cymin Samawatie – Vokal, Marimba
Milian Vogel – Bas klarnet & Elektronik
Ralf Schwarz - Kontrbas Korhan Erel – Elektronik
Simon Stockhausen – Elektronik
Florian Juncker - Trombon
Tilmann Dehnhard – Yan flüt, Kontrbasflütü
Ketan Bhatti - Davul
Hezarfen Ensemble (İstanbul)
Ulrich Mertin - Viyola
Serkan Halili - Kanun
Neva Özgen - Kemençe
Sumru Ağıryürüyen - Vokal
Erdem Şimşek - Saz
Serkan Şener - Kaval
Cem Önertürk - Flüt
Özcan Ulucan - Keman
Şairler
Gonca Özmen, Efe Duyan, Gökçenur Ç. (İstanbul)
Monika Rinck, Nadja Küchenmeister, Matthias Göritz (Berlin)
Sanat Yönetmenleri
Ketan Bhatti, Efe Duyan, Matthias Göritz, Cymin Samawatie