20.07.2020
Klasik müzik yorumcularımızın dünya gündeminden geri kalmamak arzusunun güzel meyvelerinden birini daha bir hafta sonra elimize almanın heyecanını şimdiden yaşıyoruz. Değerli piyanistimiz Gülsin Onay, içinde bulunduğumuz ama malum şartlardan dolayı maalesef istediğimiz gibi kutlayamadığımız 'Beethoven Yılı'na özel olarak, bütünüyle büyük bestecinin solo piyano eserlerini içeren yeni CD kaydını Lila Müzik etiketiyle dinleyenlerine sunacak olmanın tatlı telaşını yaşıyor. Sanatçının kayıt firması Lila Müzik'in yetkilisi Dilek İçinsel, kaydın kapağıyla birlikte içeriğini de sanatseverlerle paylaştı.
Gülsin Onay'ın Lila Müzik'ten çıkacak dördüncü CD kaydı olan Beethoven CD kaydı bestecinin en güzel solo piyano eserlerinden üçü sayılan Op. 13 Pathétique, Op. 53 Waldstein ve Op. 111 sıra sayılı sonatları içeriyor. Kayıt, sonatlar dışında Andante Favori adlı bir parça daha içeriyor (Metinde tıpkı Waldstein gibi Op. 53 sıra sayısıyla geçtiğini gördüğüm Andante Favori hakkında kısa bir açıklama: Andante Favori aslında WoO 57 sıra sayılıdır yani Beethoven'in opus numarası vermediği parçalarından biridir. Bu parçayı Beethoven önce Waldstein isimli Op. 53 Piyano Sonatının ağır bölümü olarak düşünmüş ama yakınlarının 'sonat uzun oldu kısaltman yerinde olur' önerisi üzerine, tasarladığı bu orijinal ağır bölümün yerine, onun yarısı kadar kısalıkta, 'Introduzione: Adagio molto' tempoda yeni bir ağır bölüm bestelemişti. İlk düşüncesi ise WoO 57 Andante Favori adıyla bağımsız bir kimliğe kavuşmuştu).
Gülsin Onay'ın yeni Beethoven kaydının daha elime geçmeden sevdiğim bir yönü, bestecinin üç farklı döneminden üç örnek taşıması. Op. 13 Do minör Pathétique (Sonat No. 8), Beethoven'in 1802 yılına kadar sürdüğü kabul edilen ilk yaratı döneminin sonlarına doğru besteleyip 1799 yılında yayımladığı, taşıdığı yeniliklerle ikinci yaratı dönemini müjdeleyen, Beethoven'in 'devrimci karakteri'nin ipuçlarını verdiği çok güzel bir sonattır. Pathétique, 'Beethoven ve Do minör tonalite' bağlantısı bakımından da ilginç bir sonattır.
Beethoven'in 32 piyano sonatı içinde benim açık arayla en sevdiğim sonat olduğunu rahatlıkla söyleyebileceğim Op. 53 Do majör Waldstein (Sonat No. 21) ise bestecinin teknik bakımdan en güç piyano sonatları arasında başta gelir. Beethoven, 'Kahramanlık Dönemi' olarak da adlandırılan ikinci yaratı döneminin başlarında, 1804 yılında bestelediği bu sonata, Bonn'dan kalkıp 1792 yılında Viyana'ya yerleşmesi sürecinde ona büyük iyilikleri dokunmuş Kont Waldstein'in ismini -her ne hikmetse yıllar sonra- vermeyi düşünmüştür.
Ve geldik hem CD'nin hem de Beethoven'in son sonatına. Op. 111 Do minör 32. Piyano Sonatı (Bu sonatın özel bir ismi yok). Geç Dönemi diye tanımladığımız üçüncü yaratı döneminin ürünü olan son sonatı bestelediğinde Beethoven artık tamamen sağırdır (Son dönemde ortaya atılan bir başka görüşe göre ise arada bir az da olsa duyuyabiliyordur ama bu iddia başka bir yazının konusu). 1818 yılında konuşma defterleri kullanmaya başlamak zorunda kalan Beethoven bu son sonatını hayatı boyunca en sevdiği soylu olan Arşidük Rudolp'a ithaf etmiş.
Hem örnek kişiliği hem de örnek sanatçılığıyla sevgi ve takdir duygularıyla izlediğim bir sanatçı olan Gülsin Onay'ın gelecek hafta çıkması beklenen bu yeni CD kaydı hakkında kısa bir tanıtım yazısı yazmak istedim. Son sözü, Onay'ın yeni kaydı ve Beethoven hakkındaki görüşlerine bırakayım:
"Beethoven kadar tuşların üzerine gönderdiği vahşice duyguları ve müzik patlamalarını iz bırakmadan silen, sonra da hepsini yine kendisi teselli ederek, göklerde gezdiren çok az besteci vardır. Tabii uzun sürmeden, o şefkatli okşamalar yerini tekrar volkanik patlamalara bırakır. Nasıl bir mücadele, nasıl bir isyan ve nasıl bir yakarışla ilan-ı aşktır o… Her zaman, 'iyi ki piyanist olmuşum' diye şükrediyorum. Yoksa Op.111'i, Waldstein'ı, Pathetique’i çalma şansından, zenginliğinden ve fırtınaların en coşkulusunu yaşamaktan yoksun kalacaktım. İyi ki doğdun, iyi ki varsın Ludwig, sensiz bir dünya çok eksik olurdu...”
Piyanist Gülsin Onay'ın yeni CD kaydının her zamanki gibi 'profesyonel biçimde' yazılmış ayrıntılı bir değerlendirmesini önümüzdeki günlerde yayımlayacağız.
Serhan Bali
